Sepsis يا عفونت خونی چيست ؟

•             Sepsis  يا عفونت خونی چيست ؟

عفونت خوني به معناي پاسخ بدن به عفونتي است که در کل خون و بافت ها انتشار پيدا کرده است. بدن يکسري پاسخهاي التهابي در برابر عفونت از خود نشان مي دهد که بتواند آنرا کنترل کند اما از طرف ديگر ممکن است اين پاسخها به خود بدن نيز آسيب برساند. عفونت خوني يک حالت کاملاً جدي به حساب مي آيد، حتي اگر خيلي سريع تشخيص داده شده و درمان شود، مي تواند منجر به بروز شوک، اختلال عملکرد اعضاي مختلف بدن، ناتواني دائمي و يا مرگ شود. نامهاي ديگر اين حالت مسموميت خوني يا وجود باکتري در خون مي باشد.

اگر چه عفونت خوني در هر سني رخ مي دهد؛ اما در اطفال و بخصوص آنهايي که سن پائينتري دارند، نظير آنهايي که دچار بيماريهاي مزمن هستند، شايع تر مي باشد.

•               علل عفونت خونـی چيست ؟

•               باكترى ها تقريبا هميشه عامل عفونت خون نوزادان هستند. باكترى هايى همچون اشريشياكلى ، ليتريا مونوسايتوژنز، ناسيريا مننژيتيديس ، استرپتوكوكوس نومونيه ، هموفيلوس آنفلوآنزا تيپ B، سالمونلا و استرپتوكوك B گروه(GBS) شايع ترين عوامل درگير در ايجاد عفونت خون نوزادان تا كمتر از سه ماه هستند. GBS بويژه عامل شايع سپسيس نوزادى است.ويروسها، انگلها و يا قارچها نيز مي توانند منجر به عفونتهاي بسيار شديدي شوند که منجر به عفونت خوني مي شوند. در بسياري از موارد عفونت خوني نوزادي، باکتريها در طي بارداري و يا در زمان زايمان از مادر به جنين يا نوزاد منتقل مي شوند.

•               بعضي از عوارض دوران بارداري که شانس بروز عفونت در نوزاد را افزايش مي دهند، شامل خونريزي، تب مادر، عفونت رحمي يا جفتي ، پارگي زودرس کيسه آب در طي زايمان و زايمان طولاني و مشکل است.

•               نوزادان نارسي که بخصوص و در بخش ICU نوزدان بخش مراقبت ويژه نوزادان بستري مي شوند، بدليل ضعف سيستم ايمني و انجام اقدامات خاص نظير داشتن سرم، وجود لوله هاي مختلفي که به بدنشان متصل است و همچنين تنفس از طريق لوله و دستگاه تهويه، نسبت به بروز عفونت خوني بسيار حساس و مستعد مي باشند. ميکروبهايي که بصورت طبيعي بر روي پوست زندگي مي کنند، خيلي راحت از طريق راههايي که ذکر شد وارد جريان خون شده و منجر به بروز عفونت خوني مي شوند.

کودکاني که در محدوده سني سه ماه تا سه سال قرار دارند بسيار مستعد بروز عفونت هاي مخفي هستند، که در صورت عدم درمان مي توانند به سمت بروز عفونت خوني پيشرفت کنند. عفونتهاي مخفي به معناي آن است که باکتريها از يک منبع نامشخص وارد جريان خون شده اند.

بر خلاف عفونت در اطفال و بالغين، در نوزادان و شيرخواران يک سري علائم متفاوت مي باشد. غالباً به يکباره کودک به نظر مي رسد که خوب نباشد. حتي علائم اوليه عفونت از کودکي به کودک ديگر متفاوت است. بعضي کودکان علائم بسيار کمي داشته و يا اصلاً در مراحل اوليه علامتي از خود نشان نمي دهند.

بعضي از شايع ترين علائم عفونت در نوزادان و شيرخواران جوان شامل عدم علاقه يا اشکال در غذا خوردن، تب به گونه اي که دماي حرارت مقعدي بالاي ۴/㿋㿀㿀 درجه فارنهايت بوده، اما گاهي کمتر نيز مي باشد، اما بطور کلي درجه حرارت متغير است، نا آرامي و بدخلقي، ضعف و بي حالي، شلي، تغيير در ضربان قلب که يا بسيار تندتر از حد طبيعي و يا خيلي کندتر از آن مي شود، تنفس سريع يا اشکال تنفسي، وجود دوره هايي که به نظر مي رسد کودک نفس نمي کشد و وجود زردي است.

•               تشـخيص

از آنجائي که علائم عفونت خوني در بسياري از نوزادن و شيرخوران مبهم مي باشد، تست هاي آزمايشگاهي داراي نقش اساسي در تشخيص اين بيماري هستند. اگر شيرخوار کمتر از سه ماه، تب داشت؛ حتي اگر به نظر خوب برسد به منظور تائيد يا رد عفونت بايد يک سري آزمايشات انجام شود که شامل آزمايش خون و کشت خون آزمايش ادرار است که بايد حتماً به طريقه صحيح و استريل نمونه گيري صورت گيرد، کشيدن مايع کمر (که اين آزمايش بايد براساس سن و وضعيت کلي و کودک صورت گيرد) و عکسبرداري بخصوص از قفسه سينه، در صورتي که هرگونه لوله يا مجرا در داخل بدن باشد، بايد انجام شود و بايد ترشحات يا مايعات موجود در اين لوله ها نيز مورد آزمايش قرار گيرد.

•               درمـان

وجود عفونت خوني و با حتي شک به آن در نوزادن و شيرخوارن کوچک مستلزم مراقبت هاي ويژه و انجام اقدامات درماني بيمارستان مي باشد تا در آنجا آنتي بيوتيک ها از طريق رگ و به مدت حداقل ۴۸ ساعت تجويز شود. معمولاً قبل از آنکه تشخيص قطعي شود، پزشکان تجويز آنتي بيوتيک را شروع مي کنند؛ زيرا تا انجام آزمايشات کامل و نتيجه آنها دو تا سه روز زمان لازم است. لذا عدم شروع درمان و منتظر ماندن براي جواب مي تواند به عفونت اجازه دهد که بصورت کامل در بدن منتشر شده و منجر به بروز عواقب وخيمي شود.

اگر عفونت درمان نشود گسترش مي يابد و منجر به بروز عوارض بسيار شديدي خواهد شد. عفونت مي تواند بر عملکرد اعضاي مختلف بدن تأثير گذاشته و منجر به نارسايي کليه، بيماريهاي ريه و صدمات مغزي شود. معمولاً حس شنوايي نيز تحت تأثير قرار مي گيرد. اگر عفونت به سرعت درمان نشود و يا اصلاً درمان نشود، بخصوص در نوزادان مي تواند منجر به مرگ شود.

*               اگر چه تمامي انواع عفونتها قابل پيشگيري نيستند؛ اما از بعضي از آنها مي توان اجتناب نمود. زنان حامله بايد از نظر وجود هرگونه عفونت درکانال زايماني مورد ارزيابي قرار گيرند. معمولاً اين آزمايش در هفته ۳۷ - ۳۵ دوران حاملگي انجام مي شود و گاهي حتي مي توان قبل از زايمان نيز اين آزمايش را تکرار کرد.

*               اگر وجود عفونت در کانال زايمان قطعي شد بايد در حين زايمان از طريق رگ آنتي بيوتيک بگيرد. حتي اگر خانم بارداري از نظر عفونت چک نشده باشد اما در گروه پر خطر باشد؛ مثلاً در حين زايمان تب داشته يا پارگي زودرس کيسه آب داشته، يا زايمان طول کشيده بوده يا قبلاً سابقه زايمان نوزادي داشته باشد که مبتلا به عفونت شده است، نيز بايد به منظور کاهش خطر انتقال عفونت در طي زايمان، از طريق رگ آنتي بيوتيک بگيرد.

*               امروزه با استفاده از واکسيناسيون، عليه باکترهايي خاص مي توان شانس بروز عفونت به اين باکتري ها را کاهش داد